zondag 19 november
19 november 2017
Hier weer een bijdrage van Leopold.
Nog anderhalve maand zijn we hier, ik moet zeggen dat het allemaal snel went en voorbij gaat.
In het begin verbaasde ik mij erover dat ongeveer een kwart van de mensen Banda heet. Andere veel voorkomende namen zijn Phiri (van de berg), Sakala en Mbewe.
Voornamen zijn deels in Chewa (lokale taal) en deels in Engels. Veelvoorkomend zijn Memory, Grace, Gloria, Richness, Limited, Fatness, Friday, Lazareus,Gift en Happiness.
In Chewa: Mulema (vermoeid), Tiwinenji (ik ga het redden), Tyziole (we gaan het zien), Tengenibwino (zorg goed voor mij), Dingiwi (op zoek naar de waarheid), Mtamansi (help haar), Misosi (zij die huilt) en Malisani (de laatst geborene).
De zuster van een van de vertaalsters bij ons op de poli kwam met buikpijn, waarover ze zich veel zorgen maakte, ze bleek zwanger te zijn maar dit had ze niet verwacht daar ze nog borstvoeding gaf. Ik kon haar gerust stellen en na een paar maanden was de buikpijn over. Ik zag haar nog eens terug tegen het einde van de zwangerschap en ze wilde dat ik haar baby een naam zou geven. Uiteraard voelde ik me zeer vereerd.
Toen het meisje geboren was heb ik haar in het ziekenhuis bezocht en ze vroeg me welke naam ik haar zou geven. Ik gaf haar de keus uit Theresa (daar kon ik natuurlijk niet omheen) en Beauty. De ouders hadden haar als eerste naam Blessing gegeven en kozen voor Beauty, dus ze heet nu Blessing Beauty.
Maar er gebeuren ook minder leuke dingen, vorige maand bracht een moeder haar kindje van 2 jaar dood binnen, ze was in de waterput gevallen en was verdronken. Ouders letten vaak slecht op hun kinderen, veel wordt aan broertjes of zusjes overgelaten. Hierdoor zijn er ook veel kinderen met brandwonden, ze vallen in het open vuur waarop gekookt worden of trekken een hete pan van het vuur.
Recent werd ik door de politie gevraagd naar hun pick up-auto mee te komen, daar lag een in een deken gewikkelde vrouw van 22 jaar die op de fiets door een auto geschept was, ze was op slag dood. De laadklep ging open en het bebloede lichaam werd mijn richting geschoven, zo goed en zo kwaad als het ging deed ik een schouw en vulde de formulieren in. Familie stond gelaten om mij heen en de vrouwen begonnen zachtjes te weeklagen.
Het niet aan patiënten vertellen wat hun diagnose is leidt soms tot bizarre, trieste situaties.
Een patiënte met een levercelcarcinoom (hier veel voorkomend als gevolg van Hepatitis B) een ziekte die niet te behandelen is, werd door het ziekenhuis in Chipata (80 km ten oosten van Katete)waar de diagnose al gesteld was verwezen naar het Universiteits Ziekenhuis in Lusaka (Chipata-Lusaka 600 km). Daar werd hen verteld dat ze zweren op haar lever had en ze werd weer terugverwezen naar Chipata, daar weer gezien en medicijnen gegeven tegen de pijn. Vervolgens zag ik de patiënte op de poli in het Sint Francis Hospital want de medicatie hielp niet en geen eetlust, afvallen etc. Ik vroeg haar via de vertaalster, niet goed de taal spreken maakt dit soort gesprekken ook al niet makkelijker, of de dokter inmiddels verteld had wat ze voor ziekte had, nee, dat wist ze niet en er was haar ook niet verteld dat ze niet beter zou worden. Hierdoor heeft ze lange en oncomfortabele overbodige busreizen gemaakt. Dit is de manier waarop het vaak gaat, hetgeen niet altijd het welzijn van de patiënt ten goede komt.
Zaterdag jongtsleden zijn we naar een klein missie ziekenhuis geweest in Msoro 80 km hier vandaan, waarvan 50 over zandwegen, we kwamen behoorlijk shaky aan.
Het contrast met Sint Francis was erg groot, de inrichting bestond grotendeels uit afgedankte spullen uit Sint Francis. Nu realiseer ik me pas hoe goed voorzien ons ziekenhuis is naar Zambiaanse maatstaven.
Water is er zelden, airco is in sommige ruimten maar die gebruikt teveel stroom met als gevolg dat sommige apparaten niet goed meer functioneren.
Ook hier weer couveuses die niet gebruikt worden omdat niemand weet hoe ze werken, lege zuurstofflessen in de ruimte voor pasgeborenen met ademhalingsproblemen.
Opvallend hoe optimistisch de werkenden aldaar proberen er het beste van te maken. Edward die ons rondleidde is behalve hoofd van het ziekenhuis ook anglicaanse priester in de kathedraal tegenover het ziekenhuis.
In Msoro is behalve het ziekenhuisen en de kathedraal ook een kostschool voor voortgezet onderwijs. De grote kathedraal was als eerste gebouwd, het plan was om daar het Sint Francis te bouwen maar gelukkig is op tijd ingezien dat de 50 km zandweg toch wel een erg groot obstakel zou vormen qua bereikbaarheid.
Vier weken eerder hebben we een in 2013 gebouwd overheidsziekenhuis bezocht in Chadiza nabij de grens met Mozambique.
Wat een contrast, hier keurige zalen met goede bedden, alles geautomatiseerd, geen papieren dossiers meer, geen handgeschreven recepten, patiënten krijgen een smartcard mee met hun gegevens. Indrukwekkend!
In ons ziekenhuis zou dit per 1 december gerealiseerd moeten zijn maar meer dan een aankondiging in augustus heb ik er niet meer over gehoord. Ik zal het niet meer meemaken, dat weet ik zeker, mocht het onverhoopt toch zo zijn dan zijn jullie de eersten die het horen!
Warme groeten, Threes en Leopold
Onze ervaring: prachtige reis, erg veel gezien, maar erg bedroeft hoe de bevolking daar leeft!! Hoge muren, veel prikkeldraad met hoge voltages. Wij voelden ons erg beknot in onze “ vrijheid”!! Geen gekke dingen meegemaakt, super gids, die erg bezorgd was en wanneer jij je aan de “ regels” houdt, geen problemen. Wij gaan niet meer terug!!
President Zuma geeft de “zwarten” stukken land zonder daar iets tegenover te zetten. De blanken worden gewoon uitgekotst!!! Dijn dat jullie weer terugkomen!! Maar begrijp wel uit jullie verhalen, dat jullie ervaring iets anders is dan die van ons!! Heel veel liefs van mij!! Volgens mij is Threes ook een van deze dagen jarig, gezellige dag!!
Nu ik bij jullie geweest ben kan ik mij veel beter voorstellen wat jullie allemaal meemaken.
Wat mogen wij toch blij en dankbaar zijn dat wij in het rijke Westen wonen, en dat hier alles zo goed geregeld is.
Nog een mooie 1,5 maand en een goede vakantie in Zuid Afrika!
Groet Ans en Han .
succes met jullie laatste weken aldaar, ik maak me op voor 2.5 mnd stationering in het Fundashon Mariadal ziekenhuis op Bonaire, weer anders ........lieve groet Nori
Ondanks dat je het weet -in wat voor andere en primitieve wereld jullie je al geruime tijd begeven- komen de verhalen over jullie ervaringen iedere keer weer "binnen" ! Wat te doen als onze vooruitgang zo ver af staat van hun mogelijkheden en inzichten maar ook de drives om daadwerkelijk het verschil te kunnen gaan maken voor een betere toekomst. Er zullen nog enkele decennia overheen gaan voordat resultaten blijvend worden. Mogelijk dat door de komst van internet hun ontwikkeling verandert ? Lieve groetjes en heb het fijn de laatste weken daar. Rianne
Het lijkt me heel erg om dat allemaal mee te maken voor jullie.
Maar gelukkig maken jullie ook leuke dingen mee, zoals een naam mogen geven aan een pasgeboren meisje en dat is heel mooi toch.
De tijd gaat zo snel alweer bijna een jaar zijn jullie daar.
We willen jullie dan ook het allerbeste wensen deze laatste weken.
Groetjes André en Agnes Verhagen van de Wiel.
In jaren verandert daar helaas niet veel. Bedoelingen zijn zo goed maar toch werkt het niet.
Heel veel succes deze laatste weken en sterkte met het afscheid nemen.
Wilma